Η δυσανεξία στη γλυκόζη είναι ένας τύπος δυσανεξίας που μπορεί επίσης να ονομαστεί δυσγλυκαιμία. Η κατάσταση αυτή επηρεάζει τα άτομα που κινδυνεύουν να αναπτύξουν διαβήτη, αλλά και εκείνους που ήδη πάσχουν από τη νόσο. Επιπλέον, τα άτομα που έχουν δυσανεξία στη γλυκόζη έχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.

Αυτά τα προκαταρκτικά δεδομένα μας επιτρέπουν ήδη να συμπεράνουμε ότι η δυσανεξία στη γλυκόζη μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα εάν η δυσανεξία δεν αντιμετωπιστεί σωστά.

Για να σας βοηθήσουμε να καταλάβετε τι είναι η δυσανεξία στη γλυκόζη και πώς να διαγνώσετε και να θεραπεύσετε αυτή την κατάσταση, σας παρουσιάζουμε τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα, τις διαθέσιμες θεραπείες και συμβουλές σχετικά με τις διατροφικές αλλαγές για να ζήσετε καλύτερα με το πρόβλημα, διατηρώντας παράλληλα την υγεία σας.

Δυσανεξία στη γλυκόζη

Η δυσανεξία στη γλυκόζη είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να αναφερθεί σε μεταβολικές καταστάσεις που μπορούν να μεταβάλλουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, αφήνοντας τη γλυκόζη υψηλή - μια κατάσταση που ονομάζεται υπεργλυκαιμία.

Ορισμένες καταστάσεις υγείας που περιλαμβάνουν τη δυσανεξία στη γλυκόζη είναι η διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας, η διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη ή η δυσανεξία στη γλυκόζη, ο προδιαβήτης και ο διαβήτης τύπου 2.

Η γλυκόζη είναι ένα απλό σάκχαρο που αποτελεί την κύρια πηγή ενέργειας για το σώμα μας. Έτσι, η γλυκόζη είναι μια γρήγορη πηγή ενέργειας και σε περίπτωση έλλειψής της, το σώμα πρέπει να καταφύγει στο απόθεμα ενέργειας που είναι αποθηκευμένο με τη μορφή λίπους ή ως μυϊκή μάζα.

Αν και είναι ενδιαφέρουσα για την απώλεια βάρους, δεν είναι πάντα η πιο βιώσιμη. Σε περιόδους που χρειαζόμαστε υψηλά επίπεδα ενέργειας, η γλυκόζη είναι αναμφισβήτητα η ταχύτερη πηγή ενέργειας. Επιπλέον, ο περιορισμός των υδατανθράκων που παρέχουν γλυκόζη στο σώμα μπορεί να προκαλέσει τη συσσώρευση όξινων κετονών στο σώμα που προκύπτουν από τη διάσπαση του λίπους, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν διάφορα συμπτώματαδυσάρεστες, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών επιπλοκών όπως η λιποθυμία και το κώμα.

Στους υγιείς ανθρώπους, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα ρυθμίζονται από τις ορμόνες ινσουλίνη και γλυκαγόνη. Κατά τη διάρκεια της νυχτερινής νηστείας, για παράδειγμα, η γλυκόζη παράγεται από το ήπαρ μέσω μεταβολικών διεργασιών που ονομάζονται γλυκογονόλυση και γλυκονεογένεση. Μόλις τραφούμε, η παραγωγή αυτή από το ήπαρ καταστέλλεται λόγω της αύξησης της συγκέντρωσης της ινσουλίνης και της μείωσης τηςσυγκέντρωση γλυκαγόνης.

Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι δεν έχουν φυσιολογικά λειτουργικά β-κύτταρα στο ήπαρ, με αποτέλεσμα η έκκριση ινσουλίνης να μην είναι σε θέση να διατηρήσει τα επίπεδα γλυκόζης ρυθμισμένα, οδηγώντας σε δυσανεξία στη γλυκόζη. Με άλλα λόγια, τα β-κύτταρα αδυνατούν να ανιχνεύσουν και να ανταποκριθούν στις μεταβολές των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Σύμφωνα με μια δημοσίευση του 2018 του περιοδικού StatPearls Η αιτία της δυσανεξίας στη γλυκόζη δεν είναι ακόμη γνωστή, αλλά οι ειδικοί συμφωνούν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ γενετικών παραγόντων που, όταν συνδυάζονται με καθιστική ζωή και κακές διατροφικές συνήθειες, μπορούν να βλάψουν τη λειτουργία της ινσουλίνης, του κύριου παράγοντα που είναι υπεύθυνος για τη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης στο σώμα.

Συμπτώματα

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της δυσανεξίας στη γλυκόζη μπορεί να περιλαμβάνουν 1 ή περισσότερα από τα σημεία που αναφέρονται παρακάτω:

• Υπνηλία,
• Ακραία κούραση,
• Ξηροστομία,
• Κόπωση,
• Πονοκέφαλος,
• Θολή όραση,
• Μυϊκή κράμπα,
• Ευερεθιστότητα,
• Απώλεια ή αύξηση βάρους,
• Συχνή ούρηση,
• Υπερβολική πείνα,
• Μυρμήγκιασμα στα άκρα, όπως το χέρι και το πόδι,
• Απώλεια μυϊκής μάζας,
• Υπερβολική δίψα.

Δοκιμή

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η δυσανεξία στη γλυκόζη ορίζεται από:

• Επίπεδο γλυκόζης αίματος νηστείας μεγαλύτερο από 6,0 χιλιοστόλιτρα ανά λίτρο,
• Επίπεδο γλυκόζης στο αίμα μεγαλύτερο από 7,8 χιλιοστόλιτρα ανά λίτρο μετά την κατανάλωση 75 γραμμαρίων γλυκόζης.

Υπάρχουν περισσότερες από μία εξετάσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διαπιστωθεί αν ένας ασθενής έχει δυσανεξία στη γλυκόζη. Οι παρακάτω εξετάσεις βοηθούν στον εντοπισμό ανωμαλιών στο μεταβολισμό της γλυκόζης πριν αυτό γίνει ένα πιο σοβαρό πρόβλημα υγείας.

- Γλυκόζη αίματος νηστείας ή γλυκόζη

Η εξέταση αυτή γίνεται με τη λήψη δείγματος αίματος από τον ασθενή μετά από 8ωρη νηστεία.

Όταν οι τιμές που παρατηρούνται είναι μεταξύ 100 και 125 χιλιοστογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο αίματος, το άτομο έχει διαταραγμένη γλυκαιμία νηστείας, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θεωρεί ότι το εύρος κυμαίνεται μεταξύ 110 και 125 χιλιοστογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο, που ισοδυναμεί με 6,1 και 6,9 χιλιοστομόλια ανά λίτρο, αντίστοιχα.

Για να διαγνωστεί ένα άτομο με διαβήτη, η τιμή της γλυκόζης στο αίμα πρέπει να είναι ίση ή μεγαλύτερη από 126 χιλιοστόγραμμα ανά δεκάγραμμο.

- Δοκιμασία ανοχής γλυκόζης 2 ωρών από το στόμα

Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μετρώνται πριν και 2 ώρες μετά τη λήψη 75 γραμμαρίων γλυκόζης. Η δυσανεξία στη γλυκόζη διαπιστώνεται όταν το δείγμα 2 ωρών δείχνει επίπεδο γλυκόζης μεταξύ 140 και 199 χιλιοστογραμμάρια ανά δεκάγραμμο (που ισοδυναμεί με 7,8 έως 11,0 χιλιοστόλιτρα ανά λίτρο). Ο διαβήτης, από την άλλη πλευρά, μπορεί να διαγνωστεί εάν η τιμή που διαπιστώνεται είναι ίση ή μεγαλύτερη από 200 χιλιοστόγραμμα ανά δεκάγραμμο.

Ακριβέστερα αποτελέσματα παρατηρούνται όταν ο ασθενής καταναλώνει δίαιτα με τουλάχιστον 150 γραμμάρια υδατανθράκων την ημέρα για 3 έως 5 ημέρες πριν από την εξέταση. Επιπλέον, είναι σημαντικό να μην χρησιμοποιεί φάρμακα που μπορούν να επηρεάσουν την ανοχή στη γλυκόζη, όπως για παράδειγμα διουρητικά και στεροειδή.

- Αιμοσφαιρίνη A1c

Η εξέταση αυτή μετρά το μέσο επίπεδο γλυκόζης στο αίμα κατά τους τελευταίους 2 έως 3 μήνες. Τα άτομα με επίπεδο γλυκόζης στο αίμα μεταξύ 5,7% και 6,4% (που αντιστοιχεί σε 39 και 47 χιλιοστόλιτρα ανά mol αίματος) διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Για να ανιχνευθεί ο διαβήτης, ο ασθενής πρέπει να έχει επίπεδο γλυκόζης στο αίμα 6,5% ή 48 χιλιοστόλιτρα ανά mol ή υψηλότερο.

Θεραπεία

Η δυσανεξία στη γλυκόζη αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και άλλων επιπλοκών στην υγεία, οπότε η θεραπεία συνίσταται επίσης σε προληπτικά μέτρα για την αποφυγή αυτού του φαινομένου.

Οι κύριοι παράγοντες που αναφέρονται όταν μιλάμε για την πρόληψη ή ακόμη και τη θεραπεία του διαβήτη αφορούν αλλαγές στη διατροφή και την άσκηση.

Αυτού του είδους η αλλαγή του τρόπου ζωής βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και ωφελεί επίσης τη λειτουργία των β-κυττάρων, η οποία είναι απαραίτητη για τον έλεγχο της δυσανεξίας στη γλυκόζη. Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι αυτά τα προληπτικά μέτρα αποτρέπουν στην πραγματικότητα την ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2.

- Σωματική δραστηριότητα

Η άσκηση θα πρέπει να περιλαμβάνει δραστηριότητες μέτριας έντασης, όπως γρήγορο περπάτημα ή τζόκινγκ για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα. Η συνιστώμενη ελάχιστη συχνότητα είναι 3 φορές την εβδομάδα.

- Δίαιτα

Όσον αφορά τη διατροφή, είναι πολύ σημαντικό να μειωθεί η πρόσληψη θερμίδων, ειδικά για τα άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Το λίπος μπορεί και πρέπει να καταναλώνεται, αλλά είναι απαραίτητο να επιλέγουμε πιο υγιεινά είδη λίπους, όπως για παράδειγμα τα μονοακόρεστα λίπη, και να αποφεύγουμε την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κορεσμένου λίπους. Είναι επίσης σημαντικό να τρώμε φρούτα, ξηρούς καρπούς, λαχανικά, τρόφιμα ολικής αλέσεως και φυτικές ίνες. Ωστόσο, είναι σημαντικό να μετριάζουμε την κατανάλωση φρούτων, καθώς ακόμη και η φυσική ζάχαρη μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμότης γλυκόζης.

Στις τροφές που πρέπει να αποφεύγονται περιλαμβάνονται τα ζαχαρούχα ποτά, η ζάχαρη, το αλάτι και το κόκκινο κρέας, τα οποία συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Η αποφυγή του αλκοόλ και του καπνού μπορεί επίσης να είναι απαραίτητη και προλαμβάνει άλλα προβλήματα υγείας.

- Θεραπείες

Σε περιπτώσεις όπου διαγιγνώσκεται διαβήτης, μπορεί να είναι απαραίτητη η χρήση αντιδιαβητικών φαρμάκων που συνταγογραφούνται από γιατρό σε συνδυασμό με έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Το πιο συνηθισμένο φάρμακο που συνταγογραφείται από τους γιατρούς είναι η μετφορμίνη, αλλά υπάρχουν αρκετές άλλες κατηγορίες φαρμάκων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανάλογα με την περίπτωση.

Άλλες συμβουλές για τη διατήρηση των κατάλληλων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα

Αν και η δυσανεξία στη γλυκόζη είναι μια κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη στο μέλλον, σχετικά απλές αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των επιπλοκών της υγείας.

- Έλεγχος του στρες

Οι άνθρωποι σε υψηλά επίπεδα στρες παράγουν περισσότερη κορτιζόλη από το φυσιολογικό. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης αυξάνουν την παραγωγή ινσουλίνης και προάγουν την αντίσταση στην ινσουλίνη. Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι τρώνε περισσότερο όταν είναι αγχωμένοι και συχνά επιλέγουν τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες που μπορεί να επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο το μεταβολισμό της γλυκόζης.

Έτσι, είναι σημαντικό να ανακουφίζεται το άγχος όταν εμφανίζεται, ώστε να μην επηρεάζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η άσκηση σωματικών δραστηριοτήτων, όπως η γιόγκα και το πιλάτες, βοηθά στη μείωση του καθημερινού άγχους. Επιπλέον, πρακτικές όπως ο διαλογισμός ή ακόμη και η βαθιά αναπνοή βοηθούν στον έλεγχο του άγχους.

- Κοιμηθείτε καλά

Ο ύπνος είναι απαραίτητος για να ξεκουραστεί ο οργανισμός και να ρυθμίσει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Κατά τη διάρκεια του ύπνου ο οργανισμός καίει περισσότερες θερμίδες και μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το μεταβολισμό της γλυκόζης όταν είναι υψηλά.

Φροντίστε λοιπόν να κοιμάστε αρκετά κάθε βράδυ.Ιδανικά, θα πρέπει να κοιμάστε 7 έως 8 ώρες κάθε μέρα για να λειτουργούν όλα καλά.

- Φροντίδα της υγείας γενικά

Κάντε τακτικές εξετάσεις για να παρακολουθείτε την υγεία σας, ακόμη και όταν νομίζετε ότι όλα είναι καλά. Ορισμένες παθήσεις της υγείας μπορεί να είναι σιωπηλές και είναι σημαντικό να κάνετε τακτικές εξετάσεις για να εντοπίζετε τα προβλήματα νωρίς, όταν είναι ευκολότερο να αντιμετωπιστούν.

Είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπίσετε και να ελέγξετε μια δυσανεξία στη γλυκόζη από ό,τι να φροντίσετε τον διαβήτη, για παράδειγμα. Μην αγνοείτε τα σημάδια του σώματός σας που δεν φαίνονται να είναι κάτι σοβαρό και κάντε τις εξετάσεις σας κάθε χρόνο.

Πηγές και πρόσθετες αναφορές:

• //www.nhs.uk/conditions/food-intolerance/
• //www.mayoclinic.org/tests-procedures/glucose-tolerance-test/about/pac-20394296
• //www.diabetes.co.uk/glucose-intolerance.html
• //www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499910/

Έχετε διαγνωστεί με δυσανεξία στη γλυκόζη; Είχατε ακούσει ποτέ για αυτή την κατάσταση υγείας; Τι είδους θεραπεία σας έδωσε ο γιατρός σας; Σχολιάστε παρακάτω!